• Psikolog Robert Cialdini, insanları ikna etmenin (ki manipülasyonun temelidir) 6 evrensel ilkesini ortaya koymuştur:

  1. Karşılıklılık: İnsanlar kendilerine yapılan iyiliğe karşılık verme eğilimindedir.

  2. Tutarlılık: İnsanlar söyledikleri ve yaptıkları konusunda tutarlı görünmek isterler.

  3. Sosyal Kanıt: İnsanlar belirsizlik durumunda başkalarının nasıl davrandığına bakarak karar verir.

  4. Otorite: İnsanlar otorite figürlerinin (uzman, polis, doktor) söylediklerine itimat eder.

  5. Sevgi / Beğenilme: Sevdiğimiz ve bizi beğenen insanlardan etkileniriz.

  6. Kıtlık: Sınırlı olan, az bulunan şeyler daha değerli görünür.

• Güç Dinamikleri: Tarih boyunca, gücü elinde tutanların (yöneticiler, devletler, patronlar) bu gücü korumak ve yönetmek için bilgiyi, korkuyu, ödüllendirmeyi ve ideolojiyi manipüle ettiği görülmüştür. Bu, sosyal sistemlerin neredeyse değişmez bir özelliğidir.

• Pazarlama ve Reklamcılık: Tüketici davranışlarını yönlendirmek için yukarıdaki ilkelerin hepsi aktif olarak kullanılır. "Sadece 1 gün kaldı!" (kıtlık), "10.000 kişi satın aldı!" (sosyal kanıt) gibi.

3. Sibernetik ve Sistem Teorisi Açısından

Sibernetik, canlı ve cansız tüm karmaşık sistemlerdeki iletişim, kontrol ve geri bildirim mekanizmalarını inceler. Bu açıdan bakıldığında, manipülasyon bir sistemin kontrol mekanizmasını etkileme eylemidir.

• Geri Bildirim (Feedback) Döngüsü: Her sistem (ister bir insan beyni, ister bir ekonomi, ister bir bilgisayar ağı) girdi, işlem, çıktı ve geri bildirim döngüsüyle çalışır. Manipülasyon, bu döngüye yanlış veya yönlendirilmiş bir girdi vererek sistemin çıktısını istediğiniz yöne çekmektir.

• Enformasyon Asimetrisi: Bir tarafın diğer taraftan daha fazla bilgiye sahip olması, en güçlü manipülasyon araçlarından biridir. Bu, evrensel bir ekonomik ve sosyal ilkedir.